Read and Grow Rich book by Burke Hedges

नमस्कार मित्रांनो  मी आपला होस्ट आणि दोस्त बुक बडी...

आज एक नवीन पुस्तकाचे सारांश घेऊन आलेलो आहे मराठीमध्ये ज्याचे नाव आहे आहे “रीड अॅंड ग्रो रीच” म्‍हणजेच “वाचन करा आणि श्रीमंत व्हा”, लेखक आहेत बर्क हेजेस..

“तुमच्या जीवनात प्रखर अंतर दृष्टीने तत्काळ परिवर्तन आणण्याची शक्ती वाचनामध्ये आहे.  आणि त्यांची ज्ञानाद्वारे हळू-हळू सावकाश परिवर्तन करण्याची शक्ती ह्यांमध्ये आहे एक तर वाचन करणे तुमचे विश्व विस्तृत-मोठे करते आणि तुम्ही अपेक्षाही केली नसेल अशा मार्गांनी तुमची वाढ करते ही.  पुस्तक बर्क हेजेस यांनी लिहिलेली असून वाचन करण्याच्या सवयीला का पर्याय नाही याची तुम्हाला सर्व वैज्ञानिक शास्त्रीय कारणे देईल.”

तर चला मग वाचन सुरू करूया आणि श्रीमंत होऊया, आपली वाढ करूया कारण “वाचाल तर वाचाल’’ असे डॉक्टर बाबासाहेब आंबेडकरांनी म्हटले आहे.

 ह्या पुस्तकाचे सारांश चार (4) भागांमध्ये विभागलेले असून आज आपण त्याचा पहिला भाग पाहणार आहोत:

 Read and Grow Rich- book by Burke Hedges.

Reading has the power to make immediate transformation in your life through brilliant insights.   and it has the power to make gradual transformations through accumulated knowledge.  either way, reading will expand your universe and grow you in Ways You can never anticipated.   this book written by BH Burke Hedges  will give you all the scientific reasons why there is no substitute to reading habit.

 

 भाग 1

 आजच्या पुस्तकाचे नाव आहे Read and Grow Rich वाचन करा आणि श्रीमंत व्हा...!

 कसं वाचन करण्याची वाचण्याची छोटी शक्ती तुम्हाला तुमच्या जीवनाच्या सर्व क्षेत्रांमध्ये श्रीमंत बनवेल.  हे पुस्तक लिहिलं आहे त्यांनी जे बेस्टसेलर पुस्तक ‘’हू स्‍टोल  द अमेरिकन ड्रीम’’  या पुस्तकाचे लेखक आहेत.

वाचनाचे सौंदर्य/ द ब्युटी ऑफ रीडिंग  The Beauty of Reading: 

  The greatest Salesman in the world द ग्रेटेस्ट सेल्समन इन द वर्ल्ड ही पुस्तक वाचून मॅथ्यू कोणा घे ज्यांनी अनेक ऑस्कर पुरस्कार जिंकले आहेत एक नट अभिनेता आणि निर्माता म्हणून यांना स्वतःविषयी सचेत केले त्यांची खरी पॅशन म्हणजे आवड आणि त्यांना समजण्यास मदत झाले की श्रीमंत म्हणून वाढणे म्हणजे फक्त तुमच्या बँक खात्यातील रक्कम वाढविणे नव्हे तर परमेश्वराने तुम्हाला दिलेल्या उपजत बुद्धीची वाढ करणे होय That’s the Beauty of Reading.. हेच तर वाचनाचे सौंदर्य आहे, प्रखर अंतर्दृष्टी ने म्हणजेच Insight  ने तुमच्या जीवनात तात्काळ परिवर्तन करण्याचे किंवा आणण्याची शक्ती त्यामध्ये आहे आणि संचित ज्ञानाद्वारे हळूहळू क्रमाक्रमाने परिवर्तन आणण्याची शक्ती यामध्ये आहे वाचनामुळे तुमचे विश्व किंवा जग विस्‍तृत होते, वाढते किंवा प्रसरण पावते आणि तुमची वाढ अशा मार्गांनी करते ज्यांच्या तुम्ही विचारही किंवा अपेक्षाही आपण केली नव्हती किंवा केली नसेल.

लिखित शब्द खूपच शक्तिशाली असतात तुम्हाला मरणप्राय/मृतप्राय तुमच्या मार्गावर जाण्यास वाचनाने इतर कोणत्याही माध्यमापेक्षा एकाएकी तुमच्या जीवनात परिवर्तन आणण्याचे आणि आणि मृत प्राय तुमच्या मार्गावर जाण्या पासून थांबवण्याची संभाव्यता यामध्ये आहे आणि जीवनातील उलट दिशेला करण्याची संभाव्यता यांमध्ये आहे इतर कोणत्याही माध्यमांपेक्षा.

‘’तुम्हाला हे कधीच कळणार नाही की कोणती पुस्तक तुमच्या जीवनातील कोणत्या काळी-वेळी तुमच्या जगात धमाल केली असेल आणि अगोदर शक्य कधी होते याचा विचारही केला नसेल अशा मार्गांनी तुमची वाढ करण्यासाठी तुम्हाला प्रेरित केले असेल. आश्चर्यकारक आहे. (एखादे पुस्तकाच असेल कदाचित ते.)

-Non-Readers  and Poverty: वाचन न करणारे आणि दरिद्र्यता/गरिबी:

 मला काही आकडेवारी तुम्हाला दाखवू द्या:

1. आकडेवारी क्रमांक एक: आज घडीला-कोणत्याही वेळी एक तृतीयांश लोकसंख्या गरिबीत जगत आहे.
2. आकडेवारी क्रमांक दोन:  37% टक्के म्‍हणजेच जवळपास एक तृतीयांश लोकसंख्‍येने कॉलेज/महाविद्यालयानंतर एकही पुस्तक कधीच वाचले नाही.

 आता वरील त्या दिलेल्या दोन्ही आकडेवारीवर एक क्षण विचार करा आपल्यापैकी प्रत्येक तीन पैकी एक जण गरिबी जगत आहे हे मानवाला कलंक -  disgrace आहे आणि आपल्यापैकी एक तृतीयांश पेक्षा अधिक लोक मानवी इतिहासातील सर्वात शक्तिशाली तांत्रिक यशाचा फायदा घेण्यास नकार देतात म्हणजेच वाचनाला नकार देतात.

 चला बघू-  एक तृतीयांश गरिबीत आणि एक-तृतीयांश वाचन न करणारे. योगायोग?

 मला नाही वाटत! 

 “ Swim with Sharks without getting eaten alive..!  या बेस्ट सेलिंग पुस्तकाचे लेखक हार्वे मेकके वाचनाच्‍या शक्तीबद्दल तेच बोलतात/म्हणतात :  (has this to say about the power of reading)

 Our lives change  in two ways:  Through the People we Meet and the Books we Read.”

आपले जीवन दोन मार्गांनी बदलू शकते:  “लोक ज्यांना आपण भेटतो आणि पुस्तक जी आपण वाचतो” याद्वारे..

 

जर तुम्ही नवीन लोकांशी भेटत नसाल आणि नवीन पुस्तकही वाचत नसाल तर अंदाज लावा काय होईल- तुम्ही बदलणार नाही आणि जर तुम्ही बदलणार नसाल तर तुम्ही वाढणारही  नाही. हे असंच सोप्प आहे.

घरामध्ये पुस्तक असून आणि माहिती युगात त्यांना न वाचणे असेच होईल जसे हातात बियाणे असणे आणि त्यांना शेती युगामध्ये न लावणे किंवा न-रुजवणे.

भविष्य त्यांच्याशीच संबंधित आहे जे कोणी शिकतील त्यांना जे शिकायचं आहे ते त्याच क्रमाने (In order to) तेच करतील जे त्यांना काय करायची गरज आहे तेच करायला पाहिजे.

आजच्या युगामध्ये जेव्हा ज्ञानी/कुशल कामगारांची बरीच अधिक संख्या प्रसिद्ध नामांकित कामगारापेक्षा तुम्ही ज्ञान घेण्यासाठी चांगली तयारी केली पाहिजे… आणि तेही आता घ्या…!

In an age when knowledge workers vastly, outnumber blue collar workers, you better be prepared to get the knowledge... and get it now..!

• ते जे वाचू शकतात परंतु त्यांनी न वाचणे निवडले:   Those who can Read but choose not to Read:

         पुस्तके खरेदी करण्याची इंद्रियगोचर(ता) घटना आणि त्यांना वाचण्यात अपयश येणे मला कार्गो कल्ट  cargo cults मालवाहू निष्‍ठावान पंथ (निष्ठा/मालवाहू पंथ/धर्मविषयक तत्त्वप्रणाली) यांचे स्मरण करून देतात जे अजूनही सुदूरच्या अनेक निरनिराळ्या लांबच्या दक्षिणी प्रशांत महासागरीय बेटांच्या मध्ये अस्तित्वात आहेत.

 त्यांच्यापैकी काही बेटं तोंडी किंवा  मौखिक-संस्कृती द्वारे प्रसिद्ध पावले असून जे बाहेरील जगाशी फार मर्यादित संपर्कात आले होते.  उद्योगप्रधान देशांकडून यापैकी बरीच बेटांचा (World War-II) द्वितीय विश्व युद्धापर्यंत शोध लागला नव्हता अगदी आजही तेथील मूलनिवासी बाहेरील जगापासून वेगळे राहतात. विदेशी नौदले किंवा आणीबाणीतील सामाजिक कार्यकर्ते यांच्यासाठी भेटी वगळून ह्या अपवादात्मक आहे.

दुर्मिळ भेटीदरम्यान बेटावरील किंवा द्वीपसमूहातील रहिवाशी एका जादुई इंद्रियगोचर घटनेचे साक्षीदार होतील किंवा होत असतात फिनॉमिनल/अपूर्व गोष्ट/अपूर्वाईची गोष्ट.  जेव्हा बाहेरील व्यक्ती पांढऱ्या कागदावर खरडपट्टी ने रेघोट्या ओढून चिन्ह काढतात आणि आणि दुसऱ्या इतर बाहेरील व्यक्तीला देतात म्हणजेच लवकरच मूळ रहिवाशांना देवांकडून आश्चर्यकारक विस्मयकारक आशीर्वाद प्राप्त होईल, राक्षशी पक्षी/मोठ्या  पक्ष्‍यांकडून अन्न व पुरवठा आकाशातून सोडला जाईल. (त्यांना माहित नाही ते विमान होती..!) प्रचंड मोठी जहाजे बुटांची /कपड्यांची गोधडी आणि तंबू यांची पेटारे पोहोचवतील.

 साधाभोळा (अन सोफिस्तिकॅटेड)  मूळ रहिवाशी चुकून व्यवसायिक कागद-पत्र, खरेदी आदेश, चालान आणि अशाच इत्यादी सारखे गोष्‍टींना गृहीत धरत होता, खरे आहे असे धरून चालत होता की ते त्यांच्या चांगल्या नशिबाने होते आणि त्यांचा परिणाम म्हणजे पुरवठ्याची खेळ मूळ रहिवाशी नीट विचारपूर्वक तर्काने जर ते बाहेरचं सारख्याच कृती करत गेले तर त्यांनाही तेच सारखेच परिणाम मिळतील म्हणून काही वर्षांनी त्यांनी विस्तृत असा समारंभ तयार केला पेपरवर निरर्थक रेघोट्या, चिन्ह खरडून आणि सोबतच्या, त्यांच्या सोबतच्‍या पंथामधील  लोकांना पसरवत गेले. देत गेले. या ढोबळ आशेने किंवा चुकीच्या मूर्खपणाने, विश्वासाने की त्यांचे विधीमुळे अधिक मालपुरवठा जादूने दिसेल, येईल.

 दक्षिण प्रशांत महासागरीय द्वीपसमूहातील लोकांच्या किंवा मूळ रहिवाशांच्या भोळेपणा बद्दल आपल्यासारखे लोक कदाचित स्मितहास्य,मंदहास्‍य करतील.

 अद्यापही किंवा अजूनही आपण सर्व सुद्धा खूप जण हीच गोष्ट करतो जेव्हा आपण पुस्तक खरेदी करतो आणि कधी पुस्‍तक वाचतच नाही. हे फक्त पुस्तक खरेदी करणे सुद्धा पुस्तक खरेदी करणे हेच कारण असताना ही जीवन जादूने समृद्ध होण्यासाठी तसेच जसे कागदावर निरर्थक रेघोट्या चिन्हे खरडणे यामुळे अन्नपुरवठा आकाशातून जादूने खाली पडणार आहे या भोळ्याभाबड्या आशेपेक्षा जास्त नाही.

खरे तर असे आहे की फक्त पुस्तक खरेदी करणे तुम्हाला गरीब अतिगरीब बनवते तर पुस्तक वाचणे हेच ते काय जे तुम्हाला श्रीमंत बनवते मोठे बनवते.

 “The fact is, buying books only makes you poorer.  Reading books is what makes you richer.”

भाग 2:

Don't have Time to Read?  वाचायला वेळ नाही-

 मित्रांनो लेखक म्हणतात,  आता मला लक्षात आलं की लोक चांगल्या उद्देशाने किंवा हेतूने पुस्तक खरेदी करता.  जेव्हा रोखपालाला किंवा कॅशियरला ते पैसे देतात तेव्हा त्यांचा प्रामाणिक हेतू असतो वाचण्याचा.  परंतु चला याचा सामना करू आज लोक अगोदर पेक्षा खूपच अधिक व्यस्त आहेत आणि जोपर्यंत त्यांना हे माहित होते तोपर्यंत ते थकलेले असतात आणि झोपण्याची वेळ झालेली असते..!

इथे फक्त वाचायला वेळ नाही.

तर,  काय होईल जर शासनाने असा कायदाच केला की जी लोक वर्षभर दररोज न चुकता पंधरा मिनिटे वाचन करतील तर तुम्हाला रू.10,000,000/- रुपये दहा लाख रोख रक्कम दिली जाईल?  तुम्हाला वाटते सर्वजण अचानक वाचायला लागतील. अर्थातच असे ते करतील.! ऑफ कोर्स.  त्यांना पैसा भेटत असल्यामुळे ते आपल्या  प्राथमिकतेला किंवा प्राथमिकता त्याची पुन्हा नीट मांडणी करतील किंवा पुनर्रचना करतील त्यामध्ये वाचनाला सामील करायला-समाविष्ट करतील.  ते करणार नाहीत? Do you think most of the people would suddenly take time to read?  सर्वजन अचानक वेळ देतील वाचन करायला.

आता लक्षात घ्या मी काय म्हटले होतेः  They could “Take” more time, not “Make” more time than they had before. ते अधिक वेळ घेतील अधिक वेळ बनवणार-निर्माण करणार नाहीत. जेवढं त्यांच्याजवळ अगोदर आहे त्यापेक्षा.   आपल्या सर्वांना 24-तास दिवसात दिलेले आहेत किंवा मिळालेले आहेत. नाही अधिक नाही कमी.  म्हणून खरोखरच आपण अधिक वेळ बघू शकत नाही परंतु लोकांना वाचन करून पैसा मिळत असेल तर ते त्यांच्या वेळापत्रकाची पुनर्मांडणी करतील वाचनासाठी वेळ घेतील वाचन करण्यासाठी तुम्ही यावर शर्त लावू शकता तुम्ही त्यावर पैज लावू शकता.

·         ऑल बुक्स not all books are same:  सर्व पुस्तक सारखी नसतात:

 तेथे एक मोठा कराराचा फरक आहे उत्‍सुक (तीव्र इच्छा असलेला) ज्याला वाचायला एखादे पुस्तक पाहिजे आणि एखादा दमलेला थकलेला माणूस ज्याला पुस्तक पाहिजे वाचन करायला यामध्ये खूप मोठा कराराचा फरक आहे. 

“There is a great deal of difference between the Eager Who wants to read a book and the tired man who wants a book to read.

प्रमाणात माहितीसाठी आणि समजण्यासाठी सक्रियपणे वाचन करणे यामधील फरक चांगल्या पद्धतीने समजावले आहे स्पष्ट केले आहे एक नजर टाकू लेविस कॅरोल यांच्या रॅलीचे सहसी पुस्तक किंवा Alic’s  Adventures in Wonderland.  जेव्हा मुले पुस्तक वाचतात ती माहितीसाठी असतात आणि ते कथानक शोधतात आणि विचित्र पात्र पुस्तकांमध्ये आनंदी आणि मनोरंजक 

परंतु कॅरोल यांची क्लासिक किंवा अभिजात उत्कृष्ट बालकथा मुलांच्या कथा अधिक सखोल स्तरावर वाचली जातात.

 बायबल आणि शेक्सपिअरची नाटके यानंतर तिसरी सर्वाधिक उदाहरण म्हणून वाचली जाणारी Alic’s यांची एडवेंचर इन वंडरलैंड Alic’s  Adventures in Wonderland ही पुस्तक इंग्रजी भाषेत एका अभिजात साहित्‍य म्‍हणून वाचली जातात हा पुरावा आहे उदाहरण म्हणून इंग्रजी भाषेत वाचली जातात.

 जेव्हा प्रोढ लोक Alic’s यांची Adventures in Wonderland ही पुस्तक समजण्यासाठी वाचतात तेव्हा ती साहित्यावरील मुख्य कार्य म्हणून वागवले जाते आणि तेही अनेक अनेक थरांच्या अर्थासोबत मुख्य कार्य म्हणून वागवले जाते.

 francies bacon  यांनी लिहिले आहे की: ‘काही पुस्तकं चाखली जातात... इतर गिळल्‍या जातात आणि खूप कमी किंवा फार कमी चावल्या आणि  पचवल्या जातात...’

“ some books are to be tested…  others to be swallowed….  and more few to be chewed and digested.” 

जेव्हा आपण समजण्यासाठी वाचन करतो किंवा वाचतो तेव्हा आपण ते मजकूर ग्रंथाचा मूळ भाव चावले आणि पचवले जात असते.

-  Read and Grow Rich वाचा आणि श्रीमंत किंवा मोठे व्हा: 

 श्रीमंत होणे किंवा वाढणे हे तुमच्या बँक खात्याला वाढवण्यापेक्षा अधिक आहे.  श्रीमंत होणे किंवा वाढणे याचा पूर्ण शब्दशः अर्थ म्हणजे आपल्या समस्या ओळखणे आणि नंतर त्याच सोडवणे होय.

·         श्रीमंत किंवा वाढणे होणे म्हणजे अधिक चांगल्या व्यक्तीमध्ये वाढणे.

·         पुस्तक आपल्याला समस्यांचा सामना करण्यास मदतच करत नाहीत तर

·         आपल्याला बुद्धी आणि समस्या सोडवण्याची समज सुद्धा देतात आणि

·         त्या समस्या सोडवताना आपण श्रीमंत होतो वाढतो मोठे होतो.

·          वाचन प्रत्येकामध्ये परिवर्तन आणते

अगदी तुम्ही शासकीय कर्मचारी असा, किंवा राज्यपाल, एखाद्या छोट्या व्यवसायिक किंवा फॉर्च्यून ५०० हंड्रेड कंपनीचे सीईओ किंवा मुख्य अधिकारी किंवा मुख्य कार्यकारी अधिकारी एक कारकून किंवा व्यवस्थापक असा, एक गृहिणी  किंवा कर्ते पुरुष (ब्रेडविनर) कमावती व्यक्ती असा कोणीही असा तुम्ही नाव घ्या जे कोणी तुम्ही असाल, जे काही करत असाल वाचन करण्याची छुपी लपलेली शक्ती तुम्हाला जीवनाच्या सर्व क्षेत्रांमध्ये श्रीमंत बनवते किंवा करते मोठे-बनवते-वाढवते.

 मागे 1932 साली जेव्हा De Backey एक विद्यार्थी होता त्याच्या प्रयोगशाळा पर्यवेक्षकांनी त्याला विचारले की माणसाच्या नाडी स्पंदनांची नक्कल करून त्याठिकाणी त्याचा वापर होईल असं पंप शोधण्यास सांगितले. त्याकाळी खुल्या हृदयाची शस्त्रक्रिया खूप दुर्मिळ होती पण अशक्य नव्हती.   हृदय दुरुस्त करताना रक्तपुरवठा सुरळीत ठेवणारे कोणतेही मार्ग नव्हते (यांना) पंपाबद्दल मेडिकलच्या ग्रंथालयांमध्ये कोणतीही माहिती मिळाली नाही, म्हणून तेव्हा त्याने रचनात्मक प्रयत्न करण्याचे निवडले. (हेच क्रिएटिव्हिटी.) 

 त्याने मेडीकलच्‍या अभ्‍यासासाठीच्‍या पंपाबद्दल अभियांत्रिकी- इंजिनिअरिंगच्या ग्रंथालयांमध्ये संशोधन केलं…! त्याने त्याची गृहितके किंवा Assumptions  दरवाजाबाहेर सोडून टाकले आणि दोन हजार वर्षांपासूनचे पंप बद्दलचे संशोधन केले आणि त्यांनी अंतिमतः 19 व्या शतकातील पंप शोधले (Discovered) जे जगातील पहिले खुले हृदय-फुफुसाचे यंत्र या मध्ये रुपांतरीत करून तयार केले गेले... आधुनिक हृदयशस्त्रक्रियेचा जन्म झाला..!!

 जी लोक हपापलेले वाचक असतात त्यांना काही फरक पडत नाही की त्यांची पार्श्वभूमी काय आहे. वाचन ‘न’-करणा-यापेक्षा त्यांच्याकडे फायदा असतो वाचन न करणाऱ्या पेक्षा त्यांच्याकडे फायदा असतो साधी आणि सोपी आणि वाढत्या प्रमाणात स्पर्धात्मक जगामध्ये लोक अधिक संबंधित असतात.  तुम्हाला काय माहित आहे पेक्षा तुम्हाला कोण माहित आहे जोकी 1950 किंवा नंतरच्या वर्षा अगोदर सारखं नाही जेव्हा कुटुंबाचे संबंध खूप भार वाहून घेत होते.

 जरी काही व्यक्ती अमिताभ बच्चन सारखे प्रसिद्ध नामांकित आणि श्रीमंत आज आहेत आत मधून ते खरेच तुमच्या आणि माझ्या पेक्षा वेगळे नाहीत त्‍यांच्‍यात काही फरक नसतो. वेळोवेळी आपणाला सर्वांनीच ज्या भावना वाटल्या त्याच भावना या कथेतील लोकांनाही वाटल्या. आपल्या सर्वांनाच ओप्राह विन्‍फ्रे यांच्यासारखीच लाज वाटली असेल, बराक ओबामा आणि नरेंद्र मोदी यांच्यासारखेच आपणालाही की जर आम्ही बाहेरील होतो म्हणून असं वाटलं असेल.

 जर आम्ही बाहेरील होतो म्हणून अशी कारणं देता आली असती. त्यांनी दिली नाही हे यावरून आपल्याला कळून चुकते.

आपल्‍या सर्वांना न्युनगंड वाटले असेल, आपण सर्वांना क्रोध संताप वाटला असेल, स्वयं शंका असायच्‍या, चिंता, नैराश्य आले असेल, परंतु चांगली बातमी आहे की त्या लोकांनी त्यांच्या नकारात्मक भावनांचा निराशेमध्ये जाऊ दिले नाही.  त्यांनी त्यांच्या जीवनामध्ये आव्हाने आहेत हे ओळखले आणि ते वाचनाकडे वळली त्यांना त्या आव्हाना मधून बाहेर पडण्यास मदत होण्यासाठी वाचनाकडे वळली.

जर वाचनाने श्रीमंत होण्यास त्यांना मदत केलं त्यांच्या जीवनात त्यांना वाचनाने मदत केली असेल तर हेच कारण उभे टाकेल तुमच्या साठी सुद्धा त्यांच्यासारखेच करेल.

 भाग तीन:

-  Activating Human Potential मानवी संभाव्य त्याला सक्रिय करणे: 

मी वाचन आणि लेखन यांना आतापर्यंतचे शोध लागलेले अति महान तंत्रज्ञान म्हणतो म्हणतो.  कारण त्याने आपल्या मध्ये लपलेली संभाव्यता खोलण्याची किंवा उघडण्याची किल्ली आपण मानवांना दिली आहे.  जर तुम्हाला असे वाटत नसेल तर इतिहास घडवणाऱ्या बनवणाऱ्या लोकांची यादीवर नजर टाका.  जर प्रमाणित केले गेलेले बुद्धिवादी जसे आईन्‍स्‍टाईन किंवा मोत्‍झार्ट किंवा शेक्सपिअर लिहिण्याच्या शोधा पूर्वी अगोदर जन्मले असते तर काय त्यांना त्यांच्या अलौकिक बुद्धीची संभाव्यता कळली असती?  शक्यच नाही!  ते खूप व्यस्त-व्यग्र होते.  ते जगण्यासाठी प्रयत्न करत होते जवळपास बसून आणि महान विचारांवर म्हणून किंवा कलेची महान कार्य तयार करत होते. सर्व ते महान संभाव्यता वाया गेले असते आणि जग त्यासाठी गरीबच राहिले असते.

वाचणे आणि लिहिणे आपल्याला मुक्त करते आणि आपल्या सुप्त मनाला सक्रिय करते Much like a catalyst  जसे एखादे उत्प्रेरक कार्य करते एखाद्या सुस्त-अचल-जड रसायनाच्या द्रावणातील एखाद्या उत्प्रेरका सारखे उत्प्रेरकाविना रसायन एका ठिकाणी बसून राहील तिथे उत्प्रेरक मिसळला आणि  बूम..!!  क्रियाकलापाचा एखादा विस्‍फोट होईल तिथे.

- वाचणे आणि लिहिणे यामध्ये जादुई असं काय आहे:  What is so magical about reading and writing:

तुम्ही कदाचित विचार करत असाल एपीजे अब्दुल कलाम यांच्यावर टीव्हीवर कार्यक्रम पाहण्यात किंवा त्यांच्याबद्दल एखादे पुस्तक वाचणे या दोघांमध्ये काही फरक नाही कोणत्याही मार्गाने मला माहिती मिळाली खरं खर आहे?”

अगदी चूक…!

 बघा- “ मी त्या पुस्तकाबद्दल असं म्हटलं नाही “  टीव्ही पहा आणि श्रीमंत व्हा”   किंवा बोला आणि श्रीमंत व्‍हा”   असं मी म्हटलं नाही. चांगल्या करण्यासाठी .

आपली पंच-इंद्रिये वास घेते, बघते, ते स्पर्श करणे आणि स्वाद घेणे आपल्याला समर्थ बनवतात शोध घेण्यासाठी आणि आपल्या स्वतःला आणि आपल्या जगाबद्दल शारीरिक दृष्ट्या समजण्यासाठी (यालाच इंद्रियगोचर असे म्हणतात).  परंतु वाचणे आपल्याला समर्थ बनवते शोध घेण्यासाठी स्वतःला आणि जगाला समजून घेण्यासाठी बौद्धिक दृष्टीने आणि तेच सर्व फरक करते इट्स मेक्‍स डिफरन्स!! Its makes difference..!

तुम्ही पहा,  जेव्हा आपण वाचन करतो तेव्हा काहीतरी घडते जे इतर दुसऱ्या मार्गाने माहिती मिळवताना किंवा घेताना ते घडत नाही असं होत नाही. लक्षात घ्या पुस्तकाचे उपशीर्षक:

 how the hidden powers of reading can make you richer in all areas of your life  कसं वाचनाच्या छुप्‍या शक्ती तुम्हाला जीवनाच्या सर्व क्षेत्रांमध्ये मोठं करते श्रीमंत बनवते वाढ करवते..

“” The hidden power of reading  the Reading”  ही म्हण इतर कोणत्याही सर्व मानवी क्रिया पेक्षा वाचन करणे कसं काय वेगळं करते हे समजण्याची किल्ली आहे ही म्हण. त्याची शक्ती इतर कशाहीपेक्षा आपल्यामध्ये परिवर्तन आणतात आणि ते आपली मदत करतात मोठे श्रीमंत होण्यासाठी वाढण्यासाठी जगातील सर्व क्षेत्रांमध्ये.

•   The questions we ask when we Read: प्रश्न जे आपण वाचन करताना विचारतो: महान ग्रीक तत्त्वज्ञांनी लेखक आणि गणित शेकोटी जवळ एका पुर्ण नवीन मार्गाने जगाकडे बघण्यासाठी. कारण वाचणे आणि लिहिणे यामुळे त्यांचे मन विस्तृत झाले आहे आणि त्यांना ताजा पूर्वी न अनुभवलेला नवा (संभाव्‍यतेने) दृष्टीकोण ज्याद्वारे जगाला पाहतील. जरी 2000 हजार दोन हजार वर्षे आपल्याला महान विचारा पासून वेगळं करत असेल तरी वाचन करणे यामध्ये आपल्याला संभाव्यतेला अधिक सक्रिय करण्याची शक्ती आहे आपल्यामध्ये परिवर्तन आणण्यासाठी.

 थोडा अवकाश घ्या…

 हि पुस्तक वाचताना तुमच्या विचार प्रक्रियेचा आढावा एक क्षण घ्या .  तुम्ही मागील परिच्छेद वाचन करताना तुमचं मन पुढेमागे चमकत असणार मी काय म्हणालो यामध्ये आलोचना करण्यासाठी, टीका मूल्यांकन करण्यासाठी, बचाव, तुलना, आव्हान, स्पष्टीकरण, चिंतन, चाचणी करणे, असहमत असणे आणि असेच... संस्कृती ज्‍या वाचन करीत नाहीत त्या ह्या प्रकारच्या मानसिक कसरतीनी त्रास देत नाहीत.

परंतु आम्ही आत्ताच फक्त हे आधुनिक मानसिक कार्य मंजुरीसाठी घेतलेले आहे. जेव्हा आपण वाचन करतो तेव्हा आपण जाणीवपूर्वक अशा निश्चित मार्गांनी विचार करत नाहीत हा दुसरा स्वभाव आहे.  आपल्याकडे हे लपलेले असते जोपर्यंत कोणी आपल्या लक्षात घेऊन येत नाही तोपर्यंत.

•  फ्रॉम साईट टू इन साईट दृष्टी पासून अंतर्दृष्टी पर्यंत:

 तुम्ही कधी एक वाक्य किंवा परिच्‍छेद वाचला आहे का ज्यामध्ये एखादे गहन व त्याचा तुकडा जो पानांमधून उडी घेऊन सरळ तुमच्या डोळ्यांच्या दरम्यान तडाखा लगावत?

 जसे: “ कदाचित तुम्ही स्वतःशीच म्हणाला हे बरोब्‍बर तेच आहे जे मी विचार करत आलो आहे परंतु कधीच शब्दांमध्ये ठेवू शकलो नाही”.

“ मी कधीच ह्या मार्गाने अगोदर विचार केला नाही हे खरं आहे..!!  हेच ते..!””

 प्रत्येक  वाचकाने या सारखे असे विशेष क्षण अनुभवले असतील जेव्हा आपण त्वरित परिवर्तित होतो त्या लिखित शब्दाने.    ते अंतर्दृष्टीचे एक क्षण आपल्याला आपल्या स्वतःच्या आत्मसंतुष्टतेच्या कोषा मधून उठवते आणि वाढण्यासाठी ढकलते त्यात बरेचसे त्या रोपट्या- सारखे जे मातीच्या जमिनीच्या अंधकारातून फुटून सूर्यकिरणांच्या दिशेने प्रसरण पावते.

 लेखक डोरोथीया ब्रांडी Dorothea Brande  यांनी या अनुभवाचे वर्णन या मार्गाने केले आहे किंवा पुढीलप्रमाणे केले आहे:  मला तो विचार सापडला जो मला मुक्त करील.  मी जाणीवपूर्वक त्याकडे बघत नव्हतो. मी दुसऱ्याच वेगळ्या क्षेत्रामुळे गुंतवून पडलो होतो एका शोधाच्या तुकड्यांमध्ये परंतु मी एका पुस्तकातील वाक्य ओलांडून पुढे आलो जी पुस्तक मी वाचत होतो जो खूप प्रकाशित करत होते म्हणून मी पुस्तक बाजूला ठेवली त्या विचारांना लक्षात घेण्यासाठी विचार करण्यासाठी ते विचार एका वाक्याने सुचविले.

“I found the idea which set me free.  I was not consciously looking for it.   I was engaged on a one piece of research in a different field.  What I came across a sentence in a book.   I was reading which was so illuminating that I put the book aside to consider all of the ideas suggested by that “one sentence”.   when I picked the book up again,  I was a different person.

- dorothea brande

“I was a different person” मी एक वेगळाच व्यक्ती होतो काय महान ओळ आहे ती!

 मला माहित आहे Dorothea Brande  नक्की काय म्हणत होता किंवा त्याचा काय अर्थ होता.  कारण तेच काय ते मला झाले होते जेव्हा मी  how to win friends and influence people  ही पुस्तक वाचून संपविली होती.  मी तेव्हा मी एक वेगळा व्यक्ती होतो.

वाचन करण्याची शक्ती पैकी ही एक शक्ती आहे ते आपल्या मध्ये परिवर्तन आणते आणि आपल्याला वेगळेपण होते आणि काही मिनिटे अगोदर होतो त्यापेक्षा चांगले बनवते आणि जेव्हा आपण चांगले होतो आपण श्रीमंत होतो.  होतो की नाही…! आपण नाही का..??

 भाग चार: 

-          Reading: a Complex Process  वाचन करणे ही जटिल किंवा गुंतागुंतीची किचकट प्रक्रिया आहे:

 जेव्हा आपण वाचतो तेव्हा आपल्या मनामध्ये काय होते काय घडते?  जीवनात परीवर्तन आणण्यास समर्थन बनवतो असा काय आहे  वाचनात?  टीव्ही बघणे आणि वाचन करणे यामध्ये काय फरक असतो.  वाचनाला काय वेगळं करते टीव्ही पाहण्यापासून?  वाचन करणे ज्यांनी टीव्ही बघणे यात काय अर्थ किंवा  काय फरक आहे?.

 चला बघू,  थोडक्यात सुरू करून परीक्षण करून सुरू करूया.  जेव्हा आपण वाचन करतो तेव्हा शारीरिक दृष्ट्या काय घडते काय होते?  अगोदर माझ्या संशोधनात लेखक म्हणतात,  मला असे वाटत होते कि माझे डोळे वाचन करताना सहजतेने पानाच्या डाव्या बाजूने किंवा डाव्या बाजूपासून ते उजव्या बाजूकडे सहजतेने प्रवास करतात खरे. नाही चुकीचे.. !

आश्चर्यकारकरित्या,  जेव्हा आपण वाचन करतो, वाचतो आपले डोळे 100 ते 200 अंशाने पानावर ओलांडून जात असते तीन ते चार वेळा प्रतिसेकंदाला..  ही मूर्ख माणसे फार जलद असतात अगदी आपण त्यांना बघू सुद्धा शकत नाही we don't even notice them.

 (संक्षिप्त  विराम घेऊन)  त्या बोलण्यामध्ये उड्या मारण्याच्या दरम्यान संक्षिप्त विराम घेऊनच प्रत्यक्षात खरे पाहता वाचन घडून येते.   त्या दरम्यानच्या काळासाठी विरामांमध्ये मुद्रित चिन्हांच्या प्रतिमा आपल्या मेंदूच्या किंवा मेंदूला पाठवल्या जातात जिथे तिथे त्या प्रतिमा मुद्रित चिन्हांच्या सांकेतिक अर्थ लावला जातो. डिकोडिंग.Decoading.

 ही Decoding ची प्रक्रिया आश्चर्यकारकरीत्या अतिशय किचकट आणि विजेसारखी वेगवान असते. खरे तर वाचन करणे हे वाचनाचा प्रत्येक अंश किचकट/गुंतागुंतीची विचार प्रक्रिया आहे त्यामुळे की काय अभिजात पाठ्यपुस्तक सायकॉलॉजी ऑफ रिडींग ‘वाचण्याचे मानसशास्त्र  psychology of reading “वाचण्याचे मानसशास्त्र”  यामध्ये वाचनाला visually guided thinking  म्हणजेच वाचनाची व्याख्या किंवा परिभाषा पुढीलप्रमाणे केली आहे ती म्हणजे ‘दृष्टी रुपी मार्गदर्शी विचार करणे’ असे म्हटले आहे.  लक्षात घ्या काही मानसिक कार्ये ही जवळपास एकदाच एकाच वेळी घडून येतात जसे जसे तुम्ही हे वाक्य वाचून जात असे.

 तुम्ही पानावर पुन्हा आकृतीबंध एकच शब्द किंवा बहुशब्दी प्रचार बघितलं असतील तुमच्या स्मृतीमध्ये साठवलेले.  तुम्ही त्या खुणांचा अर्थ लावता Decode करता त्यांना मानसिक प्रतिमा देता आणि नंतर त्या प्रतिमांना पाठवता तुमच्या अल्पकालीन स्‍मृतीमध्‍ये (Short Term Memory)  In the time it takes to snap your fingers त्यावेळी तुम्ही तुमची बोट काडकन मोडून घेता…!

 त्यानंतर तुम्ही तुमच्या अल्पकालीन आणि दीर्घकालीन म्हणजे शॉर्ट टर्म आणि लाँग टर्म मेमरी म्हणजेच स्मृतीमध्ये पुढेमागे निरखून पाहता अनुभवांसाठी किंवा प्रयोगासाठी तुम्हीही नवीन मानसिक प्रतिमा जोडू शकता.

 जेव्हा तुम्ही R-I-G-H-T हा शब्द वाचता ह्या वाक्यात जसे उदाहरणार्थ

तुम्ही लिहिलेल्या संदर्भाला पाहता, स्वतःला हे सांगण्यासाठी हा शब्द ह्यापैकी दर्शवतो you are right.  म्हणजे बरोबर  किंवा “ Take right turn”  किंवा Access to clean water is basic human right” काही सेकंदादरम्यानच ते ह्या परिच्छेदातील प्रारंभीची म्‍हण वाचायला घेते.

 तुमच्या मेंदूतील मज्जातंतू मक्याच्या लाह्या बनवणाऱ्या यंत्रांमध्ये लाह्या फुटतात तसे फुटतात.   विद्युत गतीने गुंतागुंतीची मानसिक कार्य सुरू करतात जसे- आठवण ठेवणे, कल्पना करणे, तर्क लावणे, जोडणे, पुनरावलोकन करणे, पूर्व कल्पना करणे, परीक्षण करणे, त्रुटी पहाणे, याद्वारे तपासणे सर्व पुन्हा तपासले जातात त्या मुद्रित चिन्हांना तुमच्या आणि व्याकरणाच्या ज्ञाना विरुद्ध शब्द लेखनाच्या स्‍वयं अनुभवावर (व्यक्तिगत अनुभव) स्मृती शक्य ते अर्थ लावणे, चुकीचे सुरुवात आणि पुनर्वाचन इत्यादीवर पुन्हा तपासले जातात.

 हूश्‍श्‍श्‍ा...!! आणि हे सर्व डोळे मिचकावण्‍याच्‍या आत हे सर्व घडून येते...अद्भुत..!  अमेझिंग…!

 जर हे सर्व मानसिक कसरत तुम्हाला खूप काम केल्यासारखे वाटत असेल किंवा दिसेल तर तुम्ही बरोबर आहात...

 जेव्हा तुम्ही वाचन करता तेव्हा तुम्ही वेळ आणि प्रयत्न यामध्ये खूप मोठी गुंतवणूक करता किंवा बनवता आणि ती गुंतवणूक साहजिकच तंतोतंत वाचनाला इतके मूल्यवान कार्य बनवते, मौलिक कार्य बनते बनवते.

तुम्ही पहा टीव्ही बघण्या सारखेच किंवा पाहण्या सारखेच वाचनाला सुद्धा उच्चस्तरीय higher degree मानसिक सहभाग आपल्याला सक्रियतेने तयार करावाच लागतो आणि अर्थ-पुनर्अर्थ जेव्हा आपण टीव्ही पाहतो तेव्हा आपल्या कल्पनेचा अधिक वापर करण्याची गरज नसते. चलचित्रे आणि ध्वनी- sound track आपल्या इंद्रियांना भरून टाकतात आपले मानसिक सहभागीत्व कमी करतात. टीव्ही हे एक माध्यम आहे आपल्याला निष्क्रिय ठेवणारे किंवा निष्क्रिय बनवणारे.

 जेव्हा आपण वाचन करतो तेव्हा दुसरीकडे आपल्याला स्वतःची मानसिक चित्रे तयार कराविच  लागतात, आपण वेग नियंत्रित करतो, आपण थांबतो आणि पुन्हा वाचन करतो. आपण आपल्याला अगोदरच माहित असलेल्‍या माहिती विरोधात आपण नवीन माहितीची क्रमवारी आणि तपासणी करतो. जसे एक शिल्पकार किंवा Sculpture चिखलाला आकार देतो. आपणही जे वाचतो, त्या मजकुराला आकार देतो, काही भागावर कठीणपणे दाबून तर इतर जागी गुळगुळीत करतो आणि हेच ते काय माझे अर्थ होते, मला म्हणायचे होते जेव्हा मी म्हटले की, आपण आपले स्वतःचे मजकूर बनवतो.

     शब्दशः पुस्तक तुम्हाला तुमच्या कल्पनेला उद्दीपित करून आणि तुमच्या अंतर भावनांना सोडून वेळे द्वारा वाहतूक करून आणतात.

“Books can literally transport you through time by stimulating your imaginationa dn connecting with your inner emotions.”

एक वाचक वाचणाच्‍या सवयीचा वापर यातना-वेदना आणि बदल यांसोबत deal सामना करण्यासाठी वापरतो. जुळवून घेण्यासाठी वापरतो.

 पुस्तकं तुम्हाला श्रीमंत किंवा मोठं बनवण्यासाठी मदत करतात आशेमध्ये, आत्मिक, सकारात्मक आणि आशावादी आणि ज्ञानामध्ये जीवनामधील सर्वात कमी बिंदू वरील काळात तुम्हाला श्रीमंत बनवतात.

“Reader uses his reading habit to deal with pain and change.  books can help you grow rich in hope spirit optimism and knowledge during the lowest point in your life.”

INFFACT (Interesting Fact Factory)

·         leaders are readers.

·         think before you speak and read before you think.

·         good readers become good writers and good listeners becomes good speakers.

·         Abraham Lincoln, Dr. A.P.J. Abdul Kalam, Dr Babasaheb Ambedkar, Bill Gates, Warren Buffett, Elon Musk, Shashi Tharoor, #Reading #worldfamousreaders #read interesting  fact factory..